Sızma zeytinyağında bulunan yağ asitleri ve antioksidanlar, kalp sağlığını korur; felç riskinin azaltır. Ayrıca vücudu hücresel hasarlardan ve kanserden korumaya yardımcı olur. Sanılanın aksine dengeli tüketildiğinde kilo almaya neden olmaz, hatta zayıflamaya yardımcı olur. Saç ve cilt için son derece besleyicidir. Ancak her cilde uygun değildir.
Zeytinyağının besin içeriği
Bir çorba kaşığı (13,5 g) zeytinyağı aşağıdaki besinleri içerir:
Kalori: 119
Doymuş yağ: 1.86 g (%14)
Tekli doymamış yağ: %73 (çoğunlukla oleik asit)
E vitamini: 1.9 mg (Günlük ihtiyaç duyulan değerin %13’ü)
K vitamini: 8.13 mcg (Günlük ihtiyaç duyulan değerin %7’si)
Ayrıca yapılan araştırmalar zeytinyağındaki toplam yağ içeriğinin %73’ünü oluşturan ana yağ asidi oleik asidin iltihabı azalttığını ve kansere bağlı genler üzerinde faydalı etkileri olabileceğini göstermektedir.
Zeytinyağının faydaları
Kalp hastalıklarına karşı koruyucudur
Son on yıl içerisinde yapılan araştırmalarda, kalp hastalığının Akdeniz ülkelerinde daha az görüldüğü ve bunun temel nedeninin Akdeniz diyeti olduğu bulunmuştur. Sızma zeytinyağı, bu diyetin ana bileşenlerinden biridir.
İçerdiği bir tür antioksidan olan polifenol sayesinde kan basıncını düşürür, “kötü” LDL kolesterol partiküllerini oksidasyondan korur, kan damarlarının astarını iyileştirir ve kan pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olabilir.
İnme (felç) riskini azaltabilir
Felç (inme), kan pıhtılaşması veya kanama nedeniyle beyne giden kan akışındaki sorundan kaynaklanır ve gelişmiş ülkelerdeki en büyük ikinci ölüm nedenidir. Yapılan birkaç büyük araştırma, zeytinyağının inme riskinde azalmaya neden olabileceğini göstermektedir
Kilo almaya neden olmaz, hatta zayıflamaya yardımcı olabilir
Pek çok yağ çeşidinin aksine yapılan araştırmalarda zeytinyağı kilo alımıyla ilişkili bulunmamıştır. Hatta çok aşırı tüketilmediğinde zeytinyağı yönünden zengin bir diyetin kilo vermeye yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
Alzheimer hastalığından koruyabilir
Alzheimeir’in en önemli nedenlerinden biri, beyin hücrelerinin içinde biriken beta-amiloid plaklardır. Farelerde yapılan bir çalışma, natürel sızma zeytinyağının, içerdiği oleokant sayesinde bu plak oluşumunu yavaşlattığını ve böylece Alzheimer’ın ilerlemesini de yavaşlatmaya veya durdurmaya yardımcı olabileceğini bulmuştur. Ayrıca zeytinyağı açısından zengin bir Akdeniz diyeti beyin fonksiyonlarını koruyarak demansı önleyebilir.
Tip 2 diyabet riskini azaltabilir
Sızma zeytinyağı kan şekeri ve insülin duyarlılığı üzerindeki yararlı etkilere sahiptir. Bu nedenle tip 2 diyabete karşı oldukça koruyucudur. Yapılan bir çalışma zeytinyağı yönünden zengin bir Akdeniz diyetinin, tip 2 diyabet riskini %40’ın üzerinde azalttığını doğrulamıştır.
Kanser önleyici özelliklere sahiptir
Zeytinyağındaki antioksidanlar, kanserin önde gelen etkenlerinden biri olduğuna inanılan serbest radikallere bağlı oksidatif hasarı azaltabilir ve epigenetik değişimden korunmaya yardımcı olabilir. Ancak bunun doğrulanması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.
Zeytinyağının mideye faydaları
Sızma zeytinyağının antibakteriyel özellikleri, midede yaşayan, mide ülserine ya da mide kanserine neden olabilen Helicobacter pylori bakterisini engelleyebilir veya öldürebilir. Yapılan bir çalışma günlük alınan 30 gram sızma zeytinyağının, insanların % 10-40’ında iki hafta kadar kısa bir sürede Helicobacter pylori enfeksiyonunu ortadan kaldırabileceğini bulmuştur
Karaciğer hasarını önleyebilir
Natürel sızma zeytinyağının içerdiği oleik asit ve fenolik bileşikler, iltihaplanmayı, oksidatif stresi, insülin direncini ve karaciğer hasarına neden olabilecek diğer sorunları önlemeye yardımcı olur.
Bağırsak sağlığını destekler
2019 yılında yapılan bir çalışma, zeytinyağındaki fenollerin bağırsak bağışıklığını arttırarak bağırsak sağlığını desteklemeye yardımcı olabileceğini buldu. Bu da Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi İltihabi bağırsak hastalıkları için yararlı olabilir.
Zeytinyağı ve kabızlık
Sabah aç karnına alınan bir çorba kaşığı sızma zeytinyağı, içerdiği faydalı yağlarla bağırsakların içini yumuşatarak dışkının geçmesini kolaylaştırır. Dışkının daha fazla su tutmasına ve daha yumuşak kalmasına da yardımcı olarak kabızlığı önler. Ancak kabızlıkta öncelikli olarak lifli besinlerin tüketimi önerilmektedir.
Zeytinyağı nasıl saklanır?
Zeytinyağını satın alırken şişedeki hasat tarihine bakın. Eğer böyle bir tarih yoksa şişeleme muhtemelen iki yıldan daha eskidir. Bu iyi bir şey değil.
Yağı doğrudan ışık almayan bir yerde (bir dolap vb.) saklayın. Pencerenin yanına koymayın. Ultraviyole ışınlar zeytinyağına zarar verir ve bozulmasına neden olabilir. Ayrıca başka bir şişeye koyacaksanız koyu renk ya da seramik bir şişe tercih edin.
Ocak ya da fırına yakın bir yerde tutmayın.
Yağınızın havaya maruz kalmasını önleyin.
Ayrıca, yağınızın havaya maruz kalmasını önleyin. Hava, yağın kalitesini düşürebilir. Bir şişe zeytinyağını açtığınız an (tıpkı bir şişe şarap gibi) oksijen dolmaya başlar ve bozulma süreci başlar. Bu nedenle açtıktan sonraki 1-2 ay içinde yağınızı bitirin.
Zeytinyağının zararları
Zeytinyağı yağlı ciltlerde ya da dermatit gibi cilt rahatsızlıklarında kullanıma uygun değildir. Ayrıca bebeklerde de kullanılması önerilmemektedir. İlerleyen dönemlerde egzamaya neden olabilir.
Çok fazla tüketilirse kilo alımına neden olur.
Yüksek ısıda kolay yanar. Kızartma yapmadan önce yandığını fark ederseniz kesinlikle kullanmayın.
Çok fazla miktarda zeytinyağı tüketimi safra kesesinde taş oluşumuna ya da tıkanmaya neden olabilir.
